Mới tuần trước thôi Đức cha Giuse còn cử hành lễ thánh Đaminh (lễ đầu dòng) quan thầy đệ nhị giáo phận và đặt tay truyền chức linh mục cho 6 thày phó tế của giáo phận. Còn Đức cha Tô ma mới cách đó 2 ngày ngài còn khỏe mạnh dâng lễ Đức Mẹ Hồn Xác Lên Trời rất trọng thể, ấy thế mà…Kẻ trước người sau đã cùng nhau tiến về nhà Chúa! Lòng chúng con như ngắn lại, lệ mắt cứ ứa ra, miệng lưỡi chúng con cứng ra như không nói lên lời, lòng chúng con quặn đau, đau với nỗi đau thương chung của cả gia đình giáo phận! Bởi những gì đức cha đã và đang làm và để lại cho giáo phận là quá nhiều không sao kể siết thì chúng con lại chưa báo đáp công ơn đức cha lấy nổi một ngày. Nhìn vào giáo phận ta dễ dàng thấy được sự khôn ngoan, khôn khéo, sự dẫn dắt tài tình, sự yêu thương đặc biệt của đức cha dành cho giáo phận mẹ Bùi Chu. Đức cha về giáo phận như luồng sinh khí mới thổi vào từng thớ thịt của mỗi người, từng tấc đất của giáo phận. Đức cha hằng ưu ái và quan tâm tới tất cả mọi thành phần dân Chúa trong giáo phận.
Kể từ khi Tòa thánh bổ nhiệm Đức cha Tôma Vũ Đình Hiệu giám mục phụ tá Xuân Lộc về làm giám mục phó giáo phận Bùi Chu với quyền kế vị. Ai cũng nghĩ đức cha sẽ về hưu an dưỡng tuổi già sau bao năm hy sinh xây dựng giáo phận, Thì ai ngờ, ngài chưa nghỉ lấy một ngày thì đã được Chúa gọi về! Còn nhớ ngày lễ nhận chức giám mục phó, đức cha ra tận cổng đón người em của mình trở về phục vụ giáo phận. Ôi đẹp đẽ thay hai đức cha “hai anh em” dìu dắt nhau tiến lên bàn thánh trong sứ vụ tông đồ. Cảm động thay đức cha phó đi sát đức cha để làm điểm tựa, đôi chân đức cha mỗi ngày một tập tễnh hơn, thường tình thày Ta phụ tá cho đức cha hay dìu dắt đức cha, còn ngày lễ nhậm chức, đức cha phó dìu dắt Đức cha chính- đẹp đẽ thay, cảm động thay những bước chân gieo mầm cứu rỗi.
Còn với linh mục đoàn và hàng tu sĩ giáo phận ngài thường xuyên nâng đỡ động viên khích lệ thăm hỏi bằng các bài huấn dụ, bằng những lời nói và việc làm qua các buổi tĩnh tâm thường niên của giáo phận. Ngài cũng có một tầm nhìn rất xa cho giáo phận khi đã xin phép Tòa Thánh được mở Đại chủng viện Đức mẹ Vô nhiễm nguyên tội giáo phận Bùi Chu sau hơn 50 năm bị đóng cửa và nay được mở lại và chiêu sinh hàng năm để đào tạo nguồn nhân lực tại chỗ phục vụ giáo phận, phục vụ giáo hội cũng như học viện của các dòng nữ trong giáo phận nhằm nâng cao kiến thức và trình độ. Rồi ngài cũng gửi các cha trẻ, năng động, đủ đức đủ tài đi du học nước này nước kia để sau này trở lại chủng viện làm công tác giảng dạy. Ngài cũng thường xuyên thăm viếng và ban huấn dụ cho các anh em chủng sinh tại Đại chủng viện Hà Nội theo lời mời của đại chủng viện, trong đó có các chủng sinh của giáo phận đang theo học tại đây.
 |
| Đức Cha Giuse với các anh em giám mục |
Ngày 9/6/2007 đã đi vào lịch sử giáo phận khi Đức cha truyền chức linh mục cho 45 thày phó tế trong giáo phận (học Chủng Viện Đức Ái- Sài Gòn) mà anh em thường gọi nhau là linh mục chui được đưa ra ánh sáng, được hợp pháp hóa, công khai hóa công lao đó là do Đức Cha Giuse Vũ duy Nhất vun trồng và hôm nay đây, nhờ đức cha chăm sóc mà thu được mùa lúa tốt, rồi việc xin chuyển xứ của linh mục giáo phận chưa làm được thì nay với sự tận tụy vì lợi ích thiêng liêng cho giáo dân Đức cha cũng đã làm được điều đó…Đối với giáo dân, hàng tháng ngài vẫn dành thời gian để viết các lá thư mục vụ cho cộng đoàn dân Chúa, răng dạy những điều tốt lành đẹp lòng Thiên Chúa và người đời, nhắc nhỏ mọi người tránh xa tội lỗi, các tai tệ nạn xã hội, nâng cao dân trí trình độ….Xem lại những lá thứ đó ta sẽ thấy Ngài yêu thương chúng ta biết chừng nào!
 |
| Đức cha Giuse truyền chức linh mục cho các thầy phó tế tại Phú Nhai |
Đối với các đoàn hội, đức cha cũng thường xuyên thăm hỏi động viên khích lệ để các đoàn hội phục vụ tốt nhất… Với các em học sinh, sinh viên và giới trẻ ngài đặc biệt quan tâm hơn và để ý hơn vì đây là tương lai của giáo hội, là nguồn lực quan trọng của giáo phận, vì thế hàng năm dù rất bận công việc mục vụ nhưng ngài vẫn dành ra một ngày để đến với anh em, để lắng nghe, để chia sẻ, để dạy bảo nhiều điều với ước muốn chúng con mỗi ngày một thăng tiến và trưởng thành hơn. Mỗi lần về với sinh viên ngài thường thích xưng hô là ông- cháu, chỉ là tên gọi xưng hô thôi nhưng tôi cảm thấy ấm lòng và mỗi khi gọi đức cha hai từ “ông nội” là tôi lại thấy trên khuân mặt ngài nụ cười rất vui tươi, rạng rỡ. Khi nghe xưng hô như thế có lẽ ai đó cho là bất xứng nhưng với sinh viên thì thật sự là gần gũi, cha con cùng nhau chia sẻ mọi chuyện về học hành, cuộc sống nơi phố thị, mỗi khi nghĩ lại thật sự thấy yêu mến ngài biết bao nhiêu!
 |
| Một mục tử rất giản dị |
Ngày lễ lá – ngày giới trẻ giáo phận năm 2013 tại giáo xứ Phạm Pháo ngài cũng đặc biệt ân cần quan tâm tới các bạn trẻ trong toàn giáo phận, bằng sự ưu ái đặc biệt của hai đức cha, chắc hẳn ai ai cũng nhớ câu nói rất hay của đức cha: “Đức cha năm nay 75 tuổi, đức cha phó năm nay 59 tuổi , tuổi 75 và 59 nói chuyện với các bạn trẻ thì làm sao mà dung hòa được, nếu một vạn các bạn trẻ ở đây đồng ý cho hai đức cha hạ tuổi xuống thì đức cha hạ 40 tuổi là còn 35 tuổi, đức cha phó còn 18 tuổi để nói chuyện với nhau cho nó dễ nghe… ” nghe xong câu nói này của đức cha ai ai mà không vui mà không xúc động trước sự hài hước vui tươi và trẻ trung của đức cha…
 |
| Hai Đức cha trong ngày giới trẻ giáo phận tại Phạm Pháo |
Còn đối với cơ sở vật chất của giáo phận thì ai cũng nhìn thấy đó, Tòa giám mục được đức cha cho sửa chữa lại, ngài cũng kiến thiết lại những khoảng đất trống trong tòa giám mục bằng những công trình có giá trị cao, phục vụ cho đời sống đức tin con người. Rồi đức cha cũng quan tâm lo lắng cho những giáo xứ, giáo họ còn chưa có nơi thờ phượng, xây dựng mới đại chủng viện, nhà nguyện Tòa giám mục và các công trình khác. Đức cha cũng đã xin Tòa thánh cho mở Năm Thánh Giáo phận mừng 150 năm dâng hiến giáo phận cho Đức Mẹ Vô Nhiễm khai mạc tại Phú Nhai và cũng quả là hồng ân Chúa ban, Tòa Thánh đã ban sắc nâng nhà thờ Phú Nhai lên hàng tiểu vương cung thánh đường. Xin tạ ơn chúa và rồi niềm vui nối tiếp những niềm vui Nhà thờ Khoái Đồng tưởng như đã mất nay đức cha cũng xin lại được và trao cho dòng Đaminh phụ trách để ghi nhớ công ơn của các đấng bậc dòng Đaminh xây dựng giáo phận phát triển tới ngày hôm nay. Ngài cũng yêu thương các giáo xứ, ngài đã tuyển chọn được các giáo xứ nâng lên hàng đền thánh trong giáo phận, các giáo họ lớn được nâng lên hàng giáo xứ… và còn rất nhiều những việc lành phúc đức mà đức cha đã làm cho giáo phận.
 |
| Đức cha Giuse dâng lễ tạ ơn tại nhà thờ Khoái Đồng |
Mảnh đất Bùi Chu thân yêu đã ghi đậm những dấu chân những nơi đức cha đến, những nơi đức cha đi, những nơi đức cha ở. Đức cha đã đi đến rất nhiều nơi từ nơi thị trấn sầm uất đến nơi xa xôi nhất của giáo phận để thăm hỏi để ban các bí tích, ngài đến để thể hiện tình yêu, tình thương mến với con cái khắp nơi trong giáo phận, mỗi ngày đức cha đi mục vụ càng nhiều hơn, nơi nào đức cha đến cũng để lại niềm vui và hạnh phúc. Từ ngày làm giám mục đức cha đã ban biết bao ơn lành cho đoàn giáo dân, ngài ưu ái ban phép lành quyền mục tử tối cao cho đoàn chiên. Tôi còn nhớ ngày xưa theo truyền thống, muốn được hôn nhẫn đức cha giáo phận thì phải quỳ bái để xin phép lành nhưng một lần kia khí đức cha về xứ tôi để ban bí tích thêm sức cho các em thiếu nhi thì khi tôi quỳ gối ra hiệu muốn được hôn nhân đức cha thì ngài nói không phải quỳ. Cử chỉ này nói lên tình thương vô bờ bến đức cha dành cho chúng con.
 |
| Ôi những cái vẫy tay ban bình an, nay đâu còn nữa. |
Có một đặc điểm nữa là Đức cha có lòng sùng kính Đức Mẹ cách đặc biệt lắm, các tu sĩ dòng Saledieng theo gương cha thánh Gioan Bossco sùng kính Đức Mẹ cách đặc biệt. Nếu ai hay tham dự lễ do đức cha cử hành nhất là vào các dịp đặc biệt thì sau lời chào nhập lễ đức cha thường có câu này “Cùng với Mẹ Maria, chúng ta dâng Thánh Lễ rất sốt sắng lên Thiên Chúa”, vai trò của Đức Maria và Thánh lễ có mối liên hệ mật thiết với nhau trong đời sống mục tử, có thể nói Đức mẹ đã nâng đỡ đức cha rất nhiều. Đức cha thân yêu của chúng ta cũng có những ca khúc rất hay sáng tác dâng kính Đức mẹ và được phép dùng trong phụng vụ như “Mẹ maria đẹp tươi như vầng trăng chiếu rạng ngời, Vầng trăng lunh linh trời đêm so với mẹ còn kém xa…”. Để rồi đến ngày hôm nay, Đức cha được Chúa gọi về cũng rơi vào ngày thứ 7, ngày kính đức mẹ! Trong tay đức cha cũng luôn cầm một cỗ tràng hạt.
 |
| Một ngày thường của Đức Cha, ngài rất vui tươi |
12 năm vâng lời bề trên coi sóc giáo phận, 75 năm mùa xuân trên dương thế là chừng ấy năm đức cha đã thi hành Thánh ý Thiên Chúa trong sứ vụ cao cả người mục tử cách trọn vẹn và hoàn toàn vâng phục ý Chúa. Giờ đây đối với mỗi người chúng con tuy đức cha đã ra đi nhưng trong lòng chúng con thì người vẫn sống mãi. Con có dịp tham dự một vài thánh lễ an táng của một số linh mục trong giáo phận mà đức cha cử hành, và trong các thánh lễ an táng đó Đức cha giống như người mà Chúa cử đến đã an ủi, để nâng đỡ chúng con, động viên chúng con trong lúc đau buồn. Vậy là từ nay chúng con chẳng còn được nghe những lời nói động viên an ủi của đức cha nữa.
 |
“Chết là định mệnh phải xảy ra”
Đức Cha giảng lễ an táng cha Phêrô Phạm Văn Cử |
Ngày lễ an táng đức cha, giáo dân giáo phận về rất đông, còn đông hơn cả ngày lễ thánh Đaminh 8/8 vừa qua, có lẽ đông hơn bất cứ dịp lễ lớn nào của giáo phận.Các giám mục cũng về rất đông có cả vị đại diện Đức Thánh Cha. Lúc di quan đức cha ra quảng trường nhà thờ chính tòa trởi đổ cơn mưa rất to, sau đó tạnh dần tạnh dần. Mưa ngoài trời đúng là đang tạnh đấy nhưng mưa buồn trong lòng mỗi người lại cứ rơi mãi rơi mãi, thạ chí còn to hơn. Tôi bồi hồi nhớ lại câu nói trích trong tang lễ Đức cha Giuse Maria Phạm Năng Tĩnh trong kỷ yếu giáo phận Bùi Chu năm 1998 như thế này : “có nhiều người trong ngày an táng đức cha đã nói rằng họ sẵn sàng chết thay cho đức cha”, họ vừa nói vừa khóc òa lên trong một hoàn cảnh giáo phận đang gặp rất nhiều khó khăn. Cõ lẽ vào thời điểm này, tại Bùi Chu cũng có nhiều người muốn nói lên tâm tình này với đức cha khả kính.
|
| Đoàn con xin tiễn biệt Đức Cha |
Thật trùng hợp sáng ngày lễ an táng, cách đây 12 năm cũng tại lễ đài này, đức cha phủ phục lãnh nhận chức giám mục- chủ chăn giáo phận, hôm đó Thứ Tư ngày 08/08/2001 và đến hôm nay, ngài cũng nằm đây nhưng không phủ phục mà hướng lên trời cao, hướng về Thiên Chúa, hôm ấy cũng Thứ Tư ngày 21/08/2013. Một sự trùng hợp đến lạ lùng do Thánh ý Chúa an bài và xếp đặt. Đức cha Giuse Đinh Đức Đạo giảng lễ, ngài thay lời tất cả kính chào Đức Cha Giuse và ngài cũng thay lời tất cả noi lên lời tiễn biệt đức cha Giuse. Ngàn con tim nhói đau như muốn ngừng đập mà không thể nói lên lời, nhìn đức cha mà chúng con làm sao có thể cầm được nước mắt, người thân yêu nhất của cả giáo phận đã bỏ thế gian mà về cùng Chúa. Cha ơi ở trời cao thăm thẳm xin ngài cũng nhớ tới chúng con với. Lòng đất MẸ BÙI CHU lại đón nhận thêm thi hài một người con ưu tú. Các đức cha tiền nhiệm của ngài cũng đã an nghỉ tại nơi đây là Đức Cha Đaminh Hồ Ngọc Cẩn, Đức Cha Giuse Phạm Năng Tĩnh, Đức cha Đaminh Lê Hữu Cung, Đức cha Giuse Vũ Duy Nhất và hôm nay thêm Đức cha Giuse Hoàng Văn Tiệm. Trên Thiên Quốc chắc các ngài cũng đang đoàn tụ với nhau…Xin đất mẹ đón nhận và giữ gìn thi hài Đức cha Giuse của chúng con. Như một nén hương lòng dâng lên đức cha, chúng con xin khấu đầu bái lạy! Chắc giờ này Ngài cũng muốn nói với mỗi người ta: “HẸN GẶP LẠI ANH CHỊ EM TRÊN NƯỚC TRỜI”!
 |
| Ngài đã đến và yêu thương họ đến cùng! |
Giuse Đặng Thanh Hải tổng hợp
